TÔN VINH THÁNH GIOAN LA SAN – QUAN THẦY CÁC NHÀ GIÁO
***
“BỪNG LÊN MỘT NIỀM TIN VÀ SÁNG LÊN MỘT HY VỌNG”
Chúng ta đang cùng với toàn thể mọi thành viên trong gia đình La San trên toàn thế giới, hiện diện trên hơn 80 quốc gia mừng lễ Thánh Gioan La San – Quan thầy các nhà giáo dục trong niềm hiệp thông và vui mừng hướng về Tổng Công Hội thứ 46 của Dòng La San.
Xin
tôn vinh thánh Gioan La San và dõi nhìn vào hành trình sống và thực thi ý Chúa
như ngài, để cùng ngài sống và thờ lạy thánh ý Chúa trong mọi sự xảy ra qua những
thăm trầm lịch sử gần 50 năm qua của Dòng La San tại Việt Nam.
Hành trình của thánh Gioan La San, cũng là chặng được lịch sử của công cuộc cứu độ của Thiên Chúa ngang qua ơn gọi La San với sứ mạng phục vụ giáo dục người trẻ và người nghèo tại dương thế. Nhân mừng lễ Thánh Gioan La San là Đấng Bảo Trợ cho các nhà giáo dục, xin nhắc lại lời của Đức Giáo Hoàng Piô XII trong sắc lệnh Tuyên phong Thánh Gioan La San làm Quan thầy các nhà giáo vào ngày 15/5/1950 như sau:
Có một người thánh thiện xuất chúng, một người có thiên tài lạ lùng, đó là Gioan La San. Người ấy đã giáo dục tuổi trẻ, và vẫn còn tiếp tục sứ mạng giáo dục qua một hội dòng chính Người đã khai sáng và thành lập. Hội dòng giáo dục này vẫn theo gương và nghiêm giữ những nguyên tắc giáo dục Kitô giáo, cũng như những phương pháp sư phạm giáo dục mà Thánh Lập Dòng đã truyền lại.
[… … …]
Thánh Gioan La San quý trọng sứ mạng giáo dục đến nỗi Người đã không muốn cho các tu sĩ thuộc hội dòng Người sáng lập làm linh mục, vì Người nghĩ rằng với chức linh mục tế lễ, con cái của Người là các Frères La San, sẽ phân tán chí hướng của họ là thuần dạy dỗ môn sinh trong các trường Kitô giáo. Đấy là sứ mạng chính của họ. Thánh Gioan La San cũng xác tín rằng ơn kêu gọi làm nhà giáo cũng đem đến cho họ đầy đủ ơn Chúa cho việc rỗi linh hồn và nên thánh.
Theo dấu chân của Ngài, các Sư Huynh và các cộng tác viên La San cố gắng là “anh em với nhau, là anh em với những người trưởng thành, và anh cả của những người trẻ được trao phó cho các ngài”. Trong bối cảnh xã hội và chính trị của đất nước Việt Nam từ giữa thập niên 70 của thế kỷ trước đến nay, dầu bước đi trong thầm lặng như đi trong “sa mạc”, có lúc lần bước đi trong “tăm tối”, các Sư Huynh và các cộng tác viên La San vẫn sáng lên hy vọng về những cơ sở trường học và nhà nội trú để phục vụ giới trẻ theo như sứ mạng và đặc sủng mà Dòng La San đã lãnh nhận từ Giáo Hội…
Khi tôn vinh Thánh Gioan La San làm quan thầy các nhà giáo dục, Đức Giáo Hoàng Piô XII đã muốn nhắn nhủ rằng, việc giáo dục con người cần thiết phải dựa trên tinh thần đức tin và lòng nhiệt thành, và xác quyết này được minh chứng qua ơn gọi của các Sư Huynh La San; dựa trên tinh thần đức tin và lòng nhiệt thành mà Thánh Gioan La San đã để lại, trải qua các giai đoạn lịch sử khác nhau của đất nước, khi vinh quang cũng như khi âm thầm, khi có trường học cũng như khi các cơ sở của Nhà Dòng bị nhà nước trưng dụng, các Sư Huynh La San cùng với các thành viên trong gia đình La San đã góp phần tích cực của mình vào sự nghiệp giáo dục của đất nước tại những nơi mà Dòng hiện diện, đào tạo nên nhiều nhân sĩ và hiền tài cho đất nước.
Gần 50 năm qua, hệ thống giáo dục Việt Nam đã gạt tôn giáo ra ngoài từ nội dung đến cơ cấu tổ chức. Giáo dục mà không còn dạy về niềm tin và thiếu đi tinh thần phục vụ lợi ích xã hội cách vô vị lợi, giáo dục biến con người thành những kẻ vô lương tâm và biến những giờ lên lớp, những buổi học thành những cơ hội để làm tiền, để mua chuộc; trường học biến thành những cơ sở kinh doanh giáo dục đang mang căn bệnh chung của xã hội là bệnh thành tích, mà những di chứng được nhận diện rõ trên các trang báo là “ngồi nhầm lớp”, “gian dối trong thi cử”, “bằng giả”, là “bạo hành học sinh”, ... Trong những ngày gần đây, tôi được dịp gặp lại một học trò cũ, nay đã là cô giáo với gần 20 năm trong nghề... em kể lại cho tôi những thực tế trong môi trường học đường mà em đang đối diện từng ngày, từng tháng... khi thi hành chức nghiệp giáo dục... Môi trường học đường bị nhiễm độc thì xã hội sẽ mang lấy những phần tử hư hỏng, phá hoại. Nền giáo dục Việt Nam với nhiều bất cập trong nội dung và trong phương cách nó đang xuống cấp mà mỗi một chúng ta cũng đang trải nghiệm hằng ngày, người trẻ ngày hôm nay đang trở nên khuyết tật. Trong Wikipedia cho khái niệm người khuyết tật là người có một hoặc nhiều khiếm khuyết về thể chất hoặc tinh thần mà vì thế gây ra suy giảm đáng kể và lâu dài đến khả năng thực hiện các hoạt động, sinh hoạt hàng ngày. Theo ADA (Americans with Disabilities Act of 1990) những ví dụ cụ thể về khuyết tật bao gồm: khiếm khuyết về vận động, thị giác, nói và nghe, chậm phát triển tinh thần, bệnh cảm xúc và những khiếm khuyết cụ thể về học tập, bại não, động kinh, teo cơ... Nhà văn Nguyên Ngọc, trong dịp mừng sinh nhật lần thứ 80 (tháng 9/2012) đã nhận định: “Nguy cơ đã nhãn tiền là sẽ mãi mãi là một đất nước lạc hậu lận đận ở hàng cuối nhục nhã ngay cả đối với trong khu vực, và do đó cả an nguy đến quốc gia cũng bị thách thức.” .
Trong gần 50 năm qua, các Sư Huynh Việt Nam bị loại trừ ra khỏi “cuộc chơi” mang tên “đào tạo con người”. Thỉnh thoảng, có người nhìn trực trạng giáo dục Việt Nam hiện nay và tiếc nuối về một hệ thống giáo dục và cũng đau buồn cho những thế hệ trẻ mà suốt gần nửa thế kỷ qua họ thiếu đi một nền giáo dục và những nhà giáo dục dám xả thân để bảo đảm hành phúc đời đời và chuẩn bị cho tương lại trần thế của các em, khiến các em trở thành nạn nhân của một hệ thống giáo dục. Dầu phải trải qua giai đoạn thử thách và đau thương ấy, thế hệ các Sư Huynh tiền bối trong Tỉnh Dòng ở giai đoạn ấy dù bị đóng kín hết các “cửa lớn”, các Sư Huynh tìm mở các “cửa nhỏ” để “ra đi” đến với người trẻ, để “xây dựng” Giáo Hội và để “mở mang” Nước Chúa. Các Sư Huynh thế hệ ấy hầu hết đã quy tiên, nhưng một số trong các vị đang còn hiện diện với chúng ta đến ngày hôm nay. Các Sư Huynh là những chứng nhân của đức tin về lòng trung tín với đặc sủng của Thánh Gioan La San. Hãy dành giây phút để tưởng nhớ, ca ngợi và bày tỏ lòng tri ân đối với các ngài và cầu nguyện cho các ngài. Sư kiên trung trong ơn gọi, sự linh hoạt và sáng tạo trong phục vụ đã trở thành mối phúc lôi kéo phúc lành của Thiên Chúa xuống trên Tỉnh Dòng La San Việt Nam, cho con người, đặc biệt là người trẻ, cho quê hương và Giáo hội Việt Nam hôm nay.
Bước vào một ngưỡng cửa mới của giai đoạn lịch sử hiện đại của Tỉnh Dòng, các công cuộc giáo dục hiện tại của Sư Huynh La San đây đó tại các nơi mà Sư Huynh đang hiện diện, dầu âm thầm, nhưng cũng mở ra những thách đố cho chính các Sư Huynh và mọi thành viên trong gia đình La San hôm nay...
Đó cũng là lý do mà chúng ta hướng về Thiên Chúa trong việc kính nhớ Thánh Gioan La San – Quan thầy các nhà giáo dục, trong niềm tin và hy vọng, chúng ta cùng nhau cầu nguyện cho công cuộc giáo dục của nước nhà, cầu nguyện cho ơn gọi các Sư Huynh và nữ tu La San, cầu nguyện cho các nhà giáo dục trên đất nước Việt Nam... “Đức tin của chúng ta vào Thiên Chúa nâng đỡ chúng ta và trong sự yếu đuối của chúng ta, chúng ta một lần nữa mời Chúa Giêsu Kitô vào cuộc sống của chúng ta để chúng ta có thể loại bỏ những gì không liên quan và đón nhận niềm vui của Tin Mừng, vì bằng đức tin các Sư Huynh, các cộng tác viên, sinh viên và học sinh cùng các thành viên của gia đình La San "đánh giá mọi thực tại của cuộc sống dưới ánh sáng của Phúc Âm" (LD số 6) Và trong đức tin ấy, chúng ta hy vọng sẽ có ngày được nhìn thấy màu tươi sáng của nền giáo dục nước nhà và hệ thống giáo dục La San tại Việt Nam.
Chúc mừng ngày lễ Thánh Gioan La San – Quan thầy các nhà giáo dục, 15-5-2022
Sư Huynh Joseph Lê Văn Phượng, fsc.
