Tuesday, January 21, 2020
Tuesday, January 7, 2020
BÍ QUYẾT CHINH PHỤC THÀNH CÔNG MỌI VIỆC THEO PHONG CÁCH HEMINGWAY
Ông không
chỉ nổi tiếng về những kiệt tác văn học, cocktail dry martini và sự
duyên dáng phóng đãng - ông cũng là người phát minh ra một kỹ thuật có
thể đánh bại sự trì hoãn lười nhác và tăng cường năng suất làm việc.
Ông nổi tiếng vì lúc nào cũng đào hoa, hàm râu cực ngầu và tình yêu với chú mèo sáu ngón chân.
Người ta
đồn rằng rằng ông có thể uống 17 ly cocktail daiquiri trong một buổi
chiều, rằng ông được tuyển mộ bởi KGB và làm gián điệp với mật danh
"Argo", và rằng có lần ông từng ngủ với gấu. Ồ, và ông viết ra một số
tác phẩm được coi trọng nhất của thời đại.
Tất
nhiên, tôi đang nói về Hemingway. Nhưng hóa ra tác giả này không chỉ nổi
tiếng với các tác phẩm tiểu thuyết và những giai thoại đầy nam tính từ
cách xắn tay áo kiểu trí thức của ông. Ông cũng là người phát minh ra
một mẹo tâm lý thông minh có tên gọi "sự ngắt quãng hữu ích".
Những
người bị ngăn cản khi đang cố hoàn thành một việc cảm thấy việc chưa
thể kết thúc được công việc khiến họ không thỏa mãn, và cảm giác đó
được dùng làm liều thuốc để ra quyết định trong những vấn đề khác không
liên quan tới công việc chưa được kết thúc kia
Nhưng liệu cách này có tác dụng không?
Đáng tiếc
là lời khuyên này của Hemingway thường bị mọi người coi nhẹ, và ngày
nay những câu nói khôn ngoan của ông mà người ta còn nhớ đến là những
câu có thể dán trang trí trên tủ lạnh như "Dũng khí là sự duyên dáng
trong áp lực" (quả đúng vậy).
Hay ít ra là nó đúng vậy cho đến khi Yoshinori Oyama nghe nói về chiến lược của Hemingway vào năm 2017.
Nhà
nghiên cứu từ Đại học Chiba, Nhật Bản khi đó đang ngồi trong quán cafe
gặp người bạn thì nảy ra một ý nghĩ: trong đời mình, ông có động lực
quay trở lại làm việc hơn nếu ông bỏ chúng dang dở khi mọi thứ suôn sẻ.
"Bạn tôi nói 'Ồ, Hemingway cũng dùng cách này đấy!'," ông kể lại.
Oyama tự
hỏi liệu chiến lược này có hữu ích cho người khác không. Khoảng một năm
sau, ông thuyết phục Emmanuel Manalo từ Đại học Kyoto cùng tham gia vào
tìm hiểu điều này.
Khai thác sự lạc quan
Nội dung
mà họ muốn nghiên cứu là "việc không hoàn thành một công việc sẽ đem lại
lợi ích". Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu quyết định rằng điều này không
cần phải giới hạn trong phạm vi Hemingway và giới viết lách - và họ đề
xuất mở rộng các đối tượng nghiên cứu có thể áp dụng hữu hiệu quy tắc
này.
Thay vì
chỉ xác định tầm nhìn đối với hướng đi của công việc bạn đang làm, họ bổ
sung thêm hai quy tắc: mọi người cần phải cảm thấy là họ đã gần đến
đích hoàn tất công việc, và công việc đó phải có tính thách thức đủ mức
khiến cho bạn quan tâm việc mình đã hoàn thành nó hay chưa.
Nghiên cứu này có hai phần.
Với phần
một, Oyama yêu cầu 260 sinh viên đại học trong lớp của ông hoàn thành
một bài tập tốn thời gian liên quan đến việc chép tay lại nội dung từ
trang báo vào trang giấy hình vuông gọi là mạng lưới viết lách (writing
grid). Trước khi bắt đầu, họ được khảo sát về việc họ cảm thấy có động
cơ tới mức nào trong việc cần hoàn thành tác vụ này.
Ngay khi một số sinh viên đầu tiên bắt đầu giơ tay nói họ đã hoàn thành, Oyama yêu cầu các sinh viên còn lại ngừng viết.
Sau đó
các sinh viên được yêu cầu đếm xem họ còn lại bao nhiêu phần chữ còn
viết và được hỏi họ cảm thấy buộc phải hoàn thành bài tập đến mức nào.
Đúng như
các nhà nghiên cứu trông đợi, những sinh viên còn lại ít phần nội dung
phải chép có động lực quay lại làm tiếp cao hơn hẳn so với những người
còn lại nhiều, mà kỳ quặc là thậm chí còn cao hơn cả những người đã hoàn
thành phần bài tập.
Tại sao như thế?
Manalo
tin rằng sự lạc quan chính là yếu tố then chốt. "Ta cần phải có niềm tin
vào bản thân - một kiểu kỳ vọng rằng ta có thể làm được điều gì đó. Và
khi ta tiến gần tới mức hoàn thành một việc mà trước đó ta từng thất
bại, đó là lúc sự lạc quan gia tăng."
Chủ nghĩa tổng thể (Gestaltism)
Một yếu
tố khác dựa trên trường phái tư duy do các nhà tâm lý học người Úc và
người Đức nghĩ ra vào đầu Thế kỷ 20 gọi là "chủ nghĩa tổng thể".
Họ tin
rằng con người giải thích thế giới bằng cách tìm hiểu mô thức, vì vậy
bức tranh tổng thể quan trọng với chúng ta hơn là từng phần đơn lẻ.
"Khi ta có các phần của một thứ gì đó, ta luôn muốn tạo ra nguyên cả thứ đó," Manalo nói.
Chẳng
hạn, nếu bạn cho ai đó thấy bề ngoài của một hình tam giác được vẽ bằng
những đường đứt quãng, não ta sẽ tự nhiên nối các đường này lại và cho
rằng đó là bức tranh hình tam giác thay vì coi đó là bức tranh vẽ nhiều
đường thẳng.
Nghiên cứu của Oyama và Manalo nhận thấy sinh viên có động lực thực hiện một nhiệm vụ hơn nhiều nếu họ sắp hoàn thành chúng
"Điều này
cũng tương tự như hành dộng trong thử nghiệm trên, đó là ta có xu hướng
muốn làm xong việc gì đó, đặc biệt là khi nó đã gần như sắp hoàn thành
rồi hoặc gần đạt tới mục tiêu đặt ra rồi," Manalo nói.
Dù phần
một của nghiên cứu có vẻ như ủng hộ lý thuyết của Hemingway, nhưng việc
chép tay văn bản thì khó có thể là loại công việc mà hầu hết mọi người
làm thường xuyên, vì vậy các nhà nghiên cứu quyết định thử xem liệu có
tác dụng trong những bối cảnh thường ngày không.
Họ muốn
xem thử liệu kỹ thuật này có phải là sẽ hiệu quả nhất hay không nếu như
ta đã lên kế hoạch cho các việc sắp tới cần làm, qua đó biết được rằng
lượng công việc còn tồn đọng sẽ là bao nhiêu.
Các nhà
nghiên cứu chia một lớp 131 sinh viên thành hai nhóm và yêu cầu họ viết
về ký ức từ trường mẫu giáo đến đại học (từ khi 4 tuổi đến 18 tuổi) -
một nhiệm vụ khổng lồ.
Trong
nhóm một, họ được hỗ trợ cách sắp xếp câu trả lời; họ được yêu cầu chia
ký ức thành hai phần, từ mẫu giáo đến tiểu học, từ thời trung học đến
cấp ba.
Nhóm còn lại không được giúp gợi ý gì hết.
Trước khi bắt đầu, các sinh viên được hỏi họ cảm thấy có động lực đến mức nào.
Một lần nữa, khi gần như các sinh viên đã sắp hoàn thành bài tập, mọi người được yêu cầu ngừng lại.
Họ được hỏi họ còn bao nhiêu nữa thì hoàn thành và họ cảm thấy động lực làm nốt nhiều ít đến đâu.
Giống như trong thử nghiệm trước, những sinh viên gần hoàn thành cảm thấy có nhiều động lực nhất.
Tuy
nhiên, lần này có một hiệu ứng khác xuất hiện - rất quan trọng - đó là
những sinh viên được yêu cầu chia bài tập thành hai phần, và có lẽ nhờ
vậy cảm thấy dễ đánh giá họ còn bao nhiêu phần chưa xong, cũng là người
hào hứng quay trở lại hoàn thành bài tập hơn.
Bị gián đoạn khi đang làm việc
Phát hiện
này rất tương đồng với nghiên cứu của Daniella Kupor từ Đại học Boston,
người tìm hiểu về hiệu ứng của việc bị gián đoạn vào năm 2014.
Trong một
nghiên cứu, Kupor và đồng sự từ Đại học Stanford và Yale yêu cầu mọi
người xem một video ngắn có nội dung một danh hài thể hiện một câu
chuyện nhỏ xảy ra thời thơ ấu. Một nửa số người được phép xem trò hài
đến phần cao trào, trong khi một số khác bị cắt ngang.
Sau đó,
người tham gia được yêu cầu mua sắm trên mạng tưởng tượng, có vẻ như là
cho một nghiên cứu khác không liên quan. Họ được cho biết phải tìm mua
gì, và sau đó được đưa cho xem hai món hàng mà họ có thể mua, có thể
trùng hoặc không trùng với yêu cầu cần mua.
Khi được
hỏi, những người bị cắt ngang trong nghiên cứu trước nhiều khả năng là
sẽ mua luôn thay vì tiếp tục tìm kiếm món đúng theo yêu cầu.
"Khi bị
gián đoạn khiến không hoàn thành mục tiêu hay nhiệm vụ cụ thể, ta nhận
thấy là người bị gián đoạn quyết định nhanh chóng và thiếu suy nghĩ hơn
trong các lĩnh vực hoàn toàn không liên quan," Kupor nói.
"Họ cảm
thấy thiếu sự kết thúc, và việc không được thoả mãn nhu cầu kết thúc
công việc đó đã gây ảnh hưởng đến các quyết định họ đưa ra đối với các
lĩnh vực không liên quan - và thúc đẩy họ hoàn thành công việc trong
những lĩnh vực không liên quan đó."
Nghiên
cứu của Kupor chỉ ra rằng sự gián đoạn có thể đem lại tạo động lực thúc
đẩy, nhưng không phải lúc nào điều này cũng có tác dụng tốt.
Nghiên
cứu cho thấy là nhiều khả năng chúng ta sẽ cảm thấy hối tiếc về những
quyết định mà chúng ta đưa ra khi chưa suy nghĩ kín kẽ.
Tuy nhiên, có thể hiệu ứng Hemingway cần những điều kiện khác để trở thành điều đem lại lợi ích.
Rốt cuộc
thì, những gián đoạn trong nghiên cứu của Kupor xảy ra giữa lúc những
người tham gia đang làm một tác vụ nào đó, và vấn đề nằm ở chỗ thời điểm
xảy ra sự gián đoạn; không ai nghĩ rằng nếu bạn bị bắt chuyện 10 lần
mỗi ngày bởi những đồng nghiệp cực kỳ thích giao du qua lại sẽ là chuyện
tốt cho bạn.
Để khai thác tốt hiệu ứng này, sự gián đoạn nên được sắp xếp để bạn cảm thấy bạn biết bạn đang ở giai đoạn nào trong công việc.
"Gestaltism"
là trường phái tâm lý cho rằng con người nhận định thế giới bằng mô
thức lớn và coi trọng bức tranh toàn cảnh hơn là từng phần nhỏ
Dù là
cách nào chăng nữa thì có lẽ chiến lược này cũng nên được vận dụng cẩn
trọng cho đến khi ta hiểu rõ hơn về chuyện ngừng lại chỉ một khoảng ngắn
trước khi hoàn thành nhiệm vụ sẽ ảnh hưởng ra sao đến tâm lý ta.
Oyama và
Manalo có cái nhìn lạc quan hơn. Họ nghĩ rằng hiệu ứng Hemingway có thể
khai thác để đạt đến mục tiêu, dù lớn hay nhỏ, và cho rằng nó có thể đặc
biệt hữu ích trong công sở và giáo dục.
Oyama đã
sử dụng chiến lược này khi ông thực hiện các bài viết khoa học, và các
nhà nghiên cứu hiện thời đang làm việc trong một nghiên cứu xem xét xem
liệu nó có thể giúp sinh viên hoàn thành chương trình tiến sĩ không, vì
hiện thời đến một phần ba số sinh viên ở Châu u vẫn chưa hoàn thành phần
viết nghiên cứu sau suốt sáu năm lần lữa. Ý tưởng là bằng cách giúp
sinh viên chia phần việc ra, hiệu ứng Hemingway có thể tác động mỗi khi
họ gần kết thúc một phần việc.
Họ cũng nghĩ rằng nghiên cứu này có thể giúp mọi người trong những công việc hàng ngày, như nắm bắt ý tưởng mới trong lớp học.
"Ví dụ
như trong lớp học, đôi khi giáo viên yêu cầu học sinh ngừng lại khi các
em đang chật vật tìm hiểu việc gì - giáo viên sẽ nói, được rồi, chúng ta
học đủ rồi, hãy tiếp tục vào ngày mai. Nhưng đó là ý nghĩ dở," Manalo
cho biết.
Mặc dù
Hemingway cho rằng sự ngắt quãng hữu ích cần phải do mỗi người tự xác
định cho mình, nhưng các nhà nghiên cứu lại lo lắng về chuyện có phần
việc bị bỏ lại thay vì lý do tại sao lại có chuyện bỏ lại như thế, hoặc
việc đó đã bị bỏ lại như thế nào.
Họ không nhìn thấy lý do vì sao sự ngắt quãng có kiểm soát cẩn thận do người khác áp đặt lên ta lại kém tác dụng hơn.
Do thực
tế là tất cả chúng ta ai đều muốn uống như Hemingway, ăn mặc như
Hemingway, viết như ông và thiết kế ngôi nhà với những món nội thất mơ
hồ mà ta cho rằng có liên quan đến ông, có lẽ đã đến lúc ta bắt đầu lên
kế hoạch công việc như ông.
Rốt cuộc thì Hemingway rõ ràng đã nói với ta như vậy - và ta là ai mà dám cãi lời ông chứ?
Zaria Gorvett
Nguồn : https://baomai.blogspot.com/
Saturday, January 4, 2020
Subscribe to:
Posts (Atom)